De zomervakantie zit er weer op. Juli en augustus, twee eindeloze maanden vol vrije tijd, kinderen die niet naar school moeten, koppels die samen thuis zijn, het klinkt als het ideale recept om te genieten – of het uitgelezen tijdstip om alle onderhuidse spanningen die al lange tijd broeiden opeens naar de oppervlakte te brengen. Naast een tijd van zorgeloosheid is de zomervakantie ook een tijd waarin duidelijk wordt hoezeer iemand leed onder de stress van het werk, de irritante gewoonten van de partner, de drukte van de kinderen. We hebben daar een medische term voor: een decompensatie.
Wanneer een lichaam onderhevig is aan zaken die het natuurlijke evenwicht verstoren (een lekkende hartklep, een te zware workload, een hevige infectie) zal het proberen te compenseren voor die stressoren, om de balans te bewaren. Soms lukt dat; soms falen onze compensatiemechanismen, omdat ze uitgeput geraken of we onze vechtlust verliezen. En als ze falen, falen ze hard. Dan komen alle kleine kwaaltjes die we zo probeerden te negeren driemaal zo groot in ons gezicht terug. In de zomer lopen de psychiatrische diensten over van de depressieve/relationele/psychotische decompensaties.
Een neuscorrectie kun je plannen: als de chirurg in augustus met verlof is wordt je neus wel in september terug recht gezet. Een decompensatie kun je niet plannen – maar wat dan als ook de psychiater in augustus met verlof is?
Op het moment dat ik dit schrijf is het 02/09/2019 en ik kan niet blijer zijn met die kleine negen daar in het midden van die datum. Ik heb afgeteld naar september als was het mijn pensioen, dat die verrekte zomervakantie voorbij zou zijn. Een combinatie van vakanties, zwangerschappen, vakanties, ziektes en nog meer vakanties heeft er voor gezorgd dat onze crisisdienst de voorbije weken draaide op iets wat ik niet anders kan omschrijven dan als ‘minder dan minimumbezetting’. Eén verpleegkundige in plaats van drie. Vier uren therapie in plaats van tien. Geen maatschappelijk werker. Drie verschillende interim-supervisoren op zeven dagen tijd. Mijn mede-ASO en ik hebben keihard gewerkt, om samen met de teamleden die overschoten te zorgen dat we konden blijven zorgen. En het is gelukt, niemand is overleden, alle patiënten maken vooruitgang. Alleen is mijn mede-ASO enkele dagen geleden geveld door een maagontsteking en voel ik mijn eigen decompensatie om de hoek loeren.
Net op tijd voor september.
Shana